Ngay từ đầu năm 2025, thực hiện nghiêm chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà về việc chuẩn bị đón đoàn thanh tra của EC lần thứ 5, UBND thành phố đã khẩn trương ban hành các văn bản chỉ đạo, giao nhiệm vụ cụ thể cho Sở NN&MT, Bộ Chỉ huy Bộ đội Biên phòng thành phố và các đơn vị, địa phương liên quan. Mục tiêu đặt ra là phải triển khai đồng bộ, hiệu quả các giải pháp trọng tâm, cấp bách để hoàn thành việc khắc phục các khuyến nghị của EC, tạo tiền đề cho việc gỡ bỏ “thẻ vàng” trong đợt thanh tra sắp tới.

Một trong những kết quả đáng ghi nhận là công tác quản lý tàu cá “03 không” (tàu cá không đăng ký, không giấy phép khai thác, không đăng kiểm). UBND thành phố đã công bố danh sách các tàu cá thuộc diện này và đến nay, 100% tàu cá thuộc diện “3 không” đã được đăng ký, cấp giấy phép khai thác thủy sản và cập nhật trên hệ thống phần mềm Vnfishbase. Đây là một bước tiến quan trọng trong việc minh bạch hóa hoạt động khai thác, giúp cơ quan chức năng dễ dàng kiểm soát và quản lý.

Bên cạnh đó, Hải Phòng cũng đã chủ động trong việc công bố hạn ngạch giấy phép khai thác và ban hành các tiêu chí đặc thù của địa phương. Việc này vừa đảm bảo tuân thủ quy định của pháp luật, vừa tạo điều kiện cho ngư dân khai thác bền vững, tránh tình trạng khai thác quá mức gây ảnh hưởng đến nguồn lợi thủy sản. UBND thành phố đã ban hành các quyết định về việc công bố, sửa đổi, bổ sung hạn ngạch giấy phép khai thác thủy sản cho tàu cá hoạt động trên biển tại vùng biển ven bờ, vùng lộng thành phố, cũng như ủy quyền cho Sở NN&MT thực hiện chuyển đổi hạn ngạch giấy phép khai thác thủy sản giữa các nghề trong tổng hạn ngạch được Bộ NN&MT giao.

Tính đến giữa tháng 5/2025, tổng số tàu cá của Hải Phòng đã được đăng ký và cập nhật trên phần mềm Vnfishbase là 841 tàu. Trong đó, có 754 tàu đã được cấp giấy phép khai thác thủy sản, đạt gần 90%. Mặc dù vẫn còn một số tàu hết hạn giấy phép nhưng đây là những con số rất đáng khích lệ, cho thấy sự nỗ lực của Hải Phòng trong việc quản lý đội tàu khai thác và đảm bảo các tàu đều hoạt động hợp pháp.

Đáng chú ý, Hải Phòng đang quyết liệt triển khai đồng bộ các biện pháp nhằm siết chặt quản lý hoạt động khai thác thủy sản. Tính đến 19/5/2025, thành phố có 448 tàu cá thuộc diện đăng kiểm trên phần mềm Vnfishbase, với tỷ lệ tàu còn hạn đăng kiểm đạt 96,19%. 100% tàu cá đã được kẻ biển, đánh dấu. Trong số 288 tàu phải cấp giấy chứng nhận an toàn thực phẩm, tỷ lệ tàu còn hạn đạt 93,4%. Tất cả 100% tàu cá hoạt động khai thác thủy sản đều đã lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS).

Công tác giám sát hoạt động tàu cá qua VMS được lực lượng chức năng chú trọng siết chặt. Trong tháng 5/2025, Hải Phòng có 24 tàu cá mất kết nối VMS nhưng đã được lực lượng chức năng liên hệ, nhắc nhở, kết nối trở lại. Nguyên nhân chủ yếu được xác định là do lỗi GPS hoặc sự cố dịch vụ vệ tinh, các chủ tàu đã kịp thời khắc phục. Cùng với đó, công tác kiểm tra, giám sát tàu cá và sản lượng bốc dỡ qua cảng được lực lượng chức năng nghiêm túc duy trì, đẩy mạnh.

Trong tháng 5/2025, có 574 lượt tàu cá vào cảng và 593 lượt rời cảng, 100% tàu cá ra-vào cảng đều có thông báo. Sản lượng thủy sản bốc dỡ ước đạt 225,25 tấn, sản lượng khai thác dự kiến đạt 218,34 tấn. Trong tháng, lực lượng chức năng đã kiểm tra hồ sơ và thực tế 77 lượt tàu cá. Lũy kế 5 tháng đầu năm, có 4.696 lượt tàu cá vào cảng, sản lượng bốc dỡ ước đạt 678 tấn. Việc triển khai phần mềm eCDT cũng được Hải Phòng đẩy mạnh. Thời gian qua, đã có 915 lượt tàu cá cập và 928 lượt rời cảng thực hiện qua phần mềm này.

Và hiện nay, qua công tác nắm tình hình địa bàn và tập hợp tài liệu từ các cơ quan, đơn vị, địa phương liên quan, Hải Phòng chưa phát hiện các tổ chức, cá nhân môi giới, tổ chức đưa tàu cá và ngư dân Hải Phòng đi khai thác hải sản trái phép ở vùng biển nước ngoài, bị nước ngoài ngăn cản, bắt giữ, xử lý; các hành vi lợi dụng tàu cá, khai thác hải sản để buôn lậu, tổ chức vượt biên trái phép.

Đặc biệt, trong những nỗ lực không ngừng để ngăn chặn tình trạng khai thác hải sản IUU, Hải Phòng đã triển khai đồng bộ nhiều biện pháp mạnh mẽ, trong đó có việc tăng cường xử phạt các hành vi vi phạm và đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cho ngư dân.

Chỉ tính riêng tháng 5 vừa qua, các lực lượng chức năng thành phố đã xử lý 14 trường hợp vi phạm với tổng số tiền phạt lên đến 153 triệu đồng. Các lỗi vi phạm chủ yếu là tàng trữ kích điện trên tàu cá để khai thác trái phép, giấy chứng nhận an toàn thực phẩm hết hạn, khai thác sai vùng, không nộp nhật ký hoặc ghi nhật ký không đầy đủ. Tổng cộng từ ngày 20/12/2024 đến 12/5/2025, trên địa bàn Hải Phòng có 48 trường hợp bị xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền 505,75 triệu đồng. Bên cạnh các lỗi đã nêu, còn có các vi phạm liên quan đến thiết bị giám sát hành trình, thiếu chứng chỉ thuyền trưởng, máy trưởng, thuyền viên không có tên trong sổ danh bạ, giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật tàu cá hết hạn...

Song song với các biện pháp xử lý, công tác tập huấn, tuyên truyền về IUU được đặc biệt chú trọng. Thời gian qua, các cơ quan, đơn vị liên quan như Sở NN&MT, Sở Khoa học và Công nghệ, lực lượng Biên phòng và chính quyền các địa phương trên địa bàn thành phố thường xuyên tổ chức các hoạt động tuyên truyền bằng nhiều hình thức. Thành phố còn phối hợp với các cơ quan báo chí TW và địa phương, kịp thời đăng tải các bài viết, thông tin về hoạt động chống khai thác IUU, vận động ngư dân chấp hành nghiêm các quy định pháp luật.

 Những nỗ lực và kết quả trên cho thấy quyết tâm cao của Hải Phòng trong việc ngăn chặn, chống khai thác IUU, góp phần bảo vệ nguồn lợi thủy sản, phát triển ngành thủy sản bền vững, đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế. Qua đó, chung tay cùng cả nước sớm gỡ bỏ thành công “thẻ vàng” của EC đối với hải sản khai thác của Việt Nam.

Bình Huệ

• Cao điểm chỉ đạo thực hiện nhiệm vụ chống khai thác hải sản IUU trên địa bàn Hải Phòng
• Kết luận của Phó Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Đức Thọ về công tác chống khai thác IUU trên địa bàn thành phố
• Huyện đảo Bạch Long Vĩ phối hợp chặt chẽ với lực lượng Cảnh sát biển quyết tâm gỡ cảnh báo thẻ vàng “IUU”
• Nâng cao hiệu quả công tác phối hợp giữa Cảnh sát biển Việt Nam với các lực lượng trong phòng, chống IUU