Theo Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định, Ủy ban sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013  đã phối hợp với Chính phủ, Bộ Công an, các cơ quan có liên quan để lấy ý kiến nhân dân từ ngày 6-5  trên Cổng thông tin điện tử Quốc hội, Cổng thông tin điện tử Chính phủ và ứng dụng VNeID của Cơ sở dữ liệu quốc gia. Đến nay đã có hàng triệu lượt ý kiến góp ý của nhân dân.

Qua tổng hợp sơ bộ cho thấy, về cơ bản tuyệt đại đa số các ý kiến đồng tình và bày tỏ sự thống nhất cao với sự cần thiết, phạm vi và nội dung sửa đổi Hiến pháp 2013.

           Thảo luận tại hội trường sáng 14-5, đại đa số đại biểu Quốc hội cũng thống nhất cao và cho rằng sửa đổi Hiến pháp năm 2013 trong thời điểm này là phù hợp, đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong giai đoạn mới.

Cho ý kiến về dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), đại biểu Quốc hội đề nghị, dự thảo Luật cần quy định chặt chẽ hơn, rõ hơn trách nhiệm của UBND, Chủ tịch UBND cấp tỉnh trong việc trực tiếp chỉ đạo, điều hành việc giải quyết những vấn đề thuộc nhiệm vụ, quyền hạn của cơ quan chuyên môn, tổ chức hành chính khác thuộc UBND cấp mình, UBND, Chủ tịch UBND cấp xã.

Theo đại biểu, trong bối cảnh không tổ chức cấp huyện, nhiều nhiệm vụ, quyền hạn được chuyển giao cho cấp xã đảm nhận,  cộng với việc sắp xếp, mở rộng quy mô đơn vị hành chính cấp xã khiến khối lượng công việc của chính quyền địa phương cấp xã sẽ tăng lên rất nhiều. Đây là một sự thay đổi lớn trong khi năng lực tổ chức bộ máy chính quyền địa phương các cấp chưa thực sự đồng đều, cần có thời gian để kiện toàn.

Do đó, cần chính quyền địa phương cấp tỉnh phải có trách nhiệm theo dõi, giám sát và có giải pháp kịp thời để hỗ trợ, xử lý trong trường hợp chính quyền một số đơn vị hành chính cấp xã không đủ khả năng thực hiện hoặc thực hiện không hiệu quả các nhiệm vụ, quyền hạn được giao.

Đại biểu cho rằng, để đẩy mạnh và bảo đảm việc thực hiện có hiệu quả trong quản lý nhà nước theo ngành, lĩnh vực, rất cần thiết phải gắn kết chặt chẽ, đồng bộ với việc hoàn thiện hệ thống pháp luật, nhất là các luật chuyên ngành.

Từ đó đề nghị Chính phủ tiếp tục rà soát để sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành các văn bản quy phạm pháp luật có liên quan đến phân công, phân cấp, ủy quyền cho phù hợp. Bởi, nếu không rà soát hết các quy định của pháp luật chuyên ngành thì ngay kể cả khi Luật này có quy định rõ về phân công, phân cấp, ủy quyền cho chính quyền địa phương nhưng các luật chuyên ngành khác không đồng bộ, không thống nhất sẽ dẫn tới khó khăn, vướng mắc, bất cập, thậm chí là không thi hành được trên thực tế.

Đại biểu Lã Thanh Tân (Hải Phòng) nhấn mạnh, thực hiện chủ trương của Đảng về tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị (không tổ chức đơn vị hành chính cấp huyện và thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp), đảm bảo thống nhất với các nội dung sửa đổi của Hiến pháp năm 2013, việc ban hành Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) là cần thiết. Dự thảo Luật đã thể chế hoá khá đầy đủ nhiệm vụ, quyền hạn của chính quyền địa phương cấp tỉnh, cấp xã cũng như đã phân định khá rõ nhiệm vụ quyền hạn giữa các cấp chính quyền địa phương. Các nội dung về tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương cũng cơ bản kế thừa các quy định của Luật Tổ chức chính quyền địa phương đã ban hành, có sự điều chỉnh, bổ sung hợp lý một số nội dung cần thiết.

Góp ý kiến vào dự thảo Luật, về nhiệm vụ, quyền hạn của HĐND cấp tỉnh, đại biểu Lã Thanh Tân đề nghị cần có quy định để phân định chính sách đặc thù, đặc biệt nào cần xin ý kiến Thủ tướng Chính phủ và biện pháp đặc thù nào HĐND cấp tỉnh được chủ động ban hành (không phải xin ý kiến Thủ tướng Chính phủ), để có sự phân biệt giữa “chính sách” và “biện pháp” khi xác định phạm vi thẩm quyền của HĐND cấp tỉnh trong tổ chức thực hiện trên thực tế.

Khoản 5 Điều 33 dự thảo Luật quy định: “Đại biểu HĐND có quyền chất vấn Chủ tịch UBND , các thành viên khác của UBND và người đứng đầu cơ quan thuộc UBND cấp tỉnh”. Đại biểu Lã Thanh Tân đề  nghị bổ sung quyền chất vấn của đại biểu HĐND “đối với người đứng đầu các cơ quan, đơn vị khác” để đảm bảo phù hợp với phạm vi giám sát của HĐND, đại biểu HĐND.  Ví dụ, người đứng đầu các cơ quan như: Chánh án Toà án nhân dân, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân…

Để đảm bảo bộ máy chính quyền duy trì hoạt động không bị gián đoạn, đại biểu đề nghị xem xét, quy định rõ nhiệm vụ, quyền hạn chính quyền địa phương các cấp trong thời gian chưa hoàn thành việc kiện toàn tổ chức bộ máy của đơn vị hành chính cấp xã hình thành sau sắp xếp (từ thời điểm ngày 01/7/2025 đến ngày chính quyền cấp xã mới đi vào hoạt động).

                                                                                                                                 Hồng Thanh